TIẾNG HÁT TỪ HỐ THẲM NHÂN GIAN
*thơ NGUYỄN THIẾU NHẪN
Nhớ xưa ai viết khúc ca:
“Thân sao như gánh hàng hoa
Sớm qua chợ sớm, chiều qua chợ chiều!”
Nhớ xưa đọc truyện Thúy Kiều
Tiếng-kêu-đứt-ruột-mới nhiều đau thương
Đời ta cũng lắm đoạn trường
Nên thơ ta cũng đau thương dạn dày
Bao năm sống kiếp lưu đày
Thơ này ghi lại tháng ngày phiêu linh.
*
1.HỐC MÔN: NHÁT CUỐC BẮT ĐẦU
Khặc khừ máy nổ sáng đèn
Xe rời thành phố giữa đêm sương mù
Đèn đường soi mặt lờ mờ
Bấm nhau hỏi nhỏ: “bây giờ tới đâu?”
Hình như gà gáy hiệp đầu
Dựa thành xe, xốc, nghe đau vô cùng
Xuống đây đêm tối mịt mùng
Thiếp đi từng chập hãi hùng chiêm bao
Hốc Môn: nhát cuốc bắt đầu
Dội thành giếng cứng, nghe đau tay mềm
Lâu dần mọi việc rồi quen
Bí bầu chĩu trái, cải dền xanh tươi
Trong tim hy vọng chói ngời
Mơ ngày đoàn tụ hoa đời ngát hương.
2.LONG GIAO ĐẤT ĐỎ
Một lần nữa lại lên đường
Xe qua Thủ Đức nhớ thương Biên Hoà
Một năm xa cách quê nhà
Thương ông nội tuổi đã già ốm đau
Thương người vợ mới lấy nhau
Nửa năm chăn gối đã sầu chia phôi
Long Giao đất đỏ mù trời
Ngày như thiêu đốt, đêm thời lạnh căm
Bốn bên đồi núi bạt ngàn
Giếng sâu thăm thẳm thương thân cát lầm.
3.SUỐI MÁU GIAN TRUÂN
Thu sang rừng trút lá vàng
Biên Hòa bưởi chín, trái oằn ước mơ
Đồng Nai sông nước lửng lờ
Nhớ thương đã chín đỏ bờ yêu thương
Xuống đây đi tiếp cung đường
Lưu đày cứ tưởng như chừng chiêm bao
Xuân này ta lại gặp nhau
Vẫn em xinh đẹp thuở đầu yêu nhau
Nụ cười giọt lệ sầu đau
Nụ hôn tha thiết dạt dào yêu thương
Rau bạc hà ngát mùi hương
Luống từng luống thẳng xanh rờn nắng mai
Quê nhà tạm biệt từ đây
Đừng buồn em nhé, đợi ngày nắng lên.
3. ĐƯỜNG RA NGHĨA LỘ
Khặc khừ máy nổ sáng đèn
Xe vào Tân Cảng giữa đêm sương mù
Đèn đường soi mặt lờ mờ
Cột thuyền buồm sáng vật vờ ánh trăng
Vẫy tay tạm biệt miền Nam
Con tàu rẽ sóng xé tan sương mù
Thuyền ra cửa biển xa mờ
Những thành phố cũ bến bờ thân quen
Lênh đênh suốt mấy ngày liền
Nghe thèm gặp đất như thèm gặp em
Trong đêm biển lặng sóng yên
Em yêu bước đến hồn nhiên nói cười
Ôm em chưa nói nên lời
Chợt em biến mất giữa trời hư vô
Thuyền trôi sóng vỗ vật vờ
Biết đâu bến đỗ đợi chờ tương lai
Ngồi buồn đếm sợi chỉ tay
Xa em chốc đã tròn hai năm rồi.
Vào bờ tàu rúc ba hồi
Lên boong ánh điện sáng ngời mặt sông
Xin chào phố cảng Hải Phòng
Hẹn ngày đi hết con đường gian truân
Xin chào Hà Nội màu xanh
Ba mươi sáu phố sẽ thăm một ngày?
Ra ga tàu rúc còi dài
Trong đêm mà cứ ngỡ ngày đang lên
Tàu qua rừng trời tối đen
Thuốc lào ta hút cho quên nỗi sầu
Còn bao ga nữa, hỡi tàu?
Mệt vô cùng ngủ lúc nào không hay
Ngồi lên dụi mắt còn cay
Xuống đây đi tiếp chuỗi ngày gian truân
Bến Âu Lâu đợi phà sang
Núi xanh tiếp núi chắn ngang lưng trời
Nắng hè đốt cháy núi đồi
Đá khô giọt lệ khóc người cuối sông
Xa bay một ngọn cờ hồng
Nhẹ nhàng chiếc lá không trung đưa vèo
Xa qua mấy dốc, mấy đèo
Thương con đường núi bóng chiều hắt hiu
Cuối ngày giọt nắng đổ xiêu
Thương người áo trắng lưng đèo bước nhanh
Chuối rừng hoa đỏ, lá xanh
Thương con đường núi chạy quanh sườn đồi
Núi rừng ghi dấu một thời
Lệ người nhi nữ khóc người hùng anh
Hôm nay nương đã lên xanh
Trà xanh mọc kín chung quanh sườn đồi
Hoàng Liên Sơn ngọn đỉnh trời
Núi đồi ghi dấu một thời ta đi
Dù bao gian khổ nề chi
Khi lòng đã quyết sống vì yêu thương.
5.SƯƠNG TRẮNG LÀO CAI
Lại đi tiếp một cung đường
Hành trang nặng chĩu tình thương gia đình
Thương em vò võ một mình
Bên trời đơn chiếc xót tình chia xa
Nửa đêm sáng ngọn đèn pha
Xe leo lên dốc vượt qua suối, đèo.
Sương đêm vây kín bản Mèo
Cây khô dựng đứng cheo leo sườn đồi
Co chân sửa lại chỗ ngồi
Chân trời xa tít mặt trời đang lên
Ai vừa thổi tắt ngọn đèn
Châm thêm điếu thuốc cho quên thuốc lào
Hình như ta lại say sao?
Gió ban mai thổi lào xào ngọn tre
Bến Âu Lâu bước xuống xe
Giã từ Yên Báy xuôi về Lào Cai.
Xin chào rừng, núi, trời, mây
Cung đường tiếp nối chuỗi ngày chung thân
Biết rằng đường lắm gian truân
Cớ sao mỗi bước băn khoăn ngại ngần
Đứng lên gạt hết phân vân
Một lòng đã quyết khó khăn ngại gì
Hôm qua đã nói biệt ly
Thì ngày mai sẽ là khi tương phùng
Bước đi sạm nắng phong sương
Bước về chan chứa yêu thương đơi chờ
Mây xa che khuất non mờ
Một lòng chung thủy vẫn chờ đợi nhau
Hãy nhanh chân bước thật mau
Cho gần thêm lại hai đầu quê hương
Cho em thắm lại má hường
Cho anh lành lặn vết thương một thời.
6. ĐƯỜNG VỀ VĨNH PHÚ
Vác hành trang trở về xuôi
Xin chào giã biệt núi đồi Lào Cai
Lại đi tiếp nối chuỗi ngày
Lưu đày, gian khổ, đắng cay chẳng sờn
Ba năm tính đã vuông tròn
Thương em chờ đợi mỏi mòn tháng, năm
Gió sa vực mắt còn thâm
Chợt thương giọt lệ âm thầm chảy xuôi
Nội già tóc bạc, da mồi
Hắt hiu bóng xế bên trời hy sinh
Nhớ thương, thôi hãy lắng im
Cho ta nhẹ bước qua miền trung du
Xe đi cát bụi bay mù
Xin chào giã biệt Phố Lu, Bảo Hà
Đoạn đường ta đã kinh qua
Mùa Đông buốt giá thịt da ngỡ ngàng
Kiếp lưu đày lắm gian nan
Bào thai mơ ước vẫn mang trong lòng
Xin chào Vĩnh Phú tươi hồng
Đò xuôi Bến Ngọc bềnh bồng tóc bay
Trại Cây Dừa bước xuống đây
Bước đi tiếp nối chuỗi ngày gian truân
Xin chào củi lửa, tro than
Chào cơm mì hạt màu vàng, màu nâu
Xin chào cơm bắp, bánh bao
Chào canh rau muống, cải xào, bí ngô
Xin chào vòi nước trong hồ
Chào hàng cây mỡ bơ vơ giữa trời
Xin chào đôi mắt sáng ngời
Khi nghe hy vọng cất lời trong tim
Xin chào tiếng ếch đêm đêm
Chào chăn, chào chiếu, mùng mền chào luôn
Xin chào giọng khướu mỏi mòn:
“Anh ơi! Tôi biết anh còn tù lâu!”
Xin chào tất cả, xin chào
Xin chào những giấc chiêm bao rã rời.
ĐOẠN KẾT
Hành trang trở lại với đời
Ra ga tàu hỏa hú còi vui tai
Xin chào những hạt mưa bay
Đưa ta về với ngày mai tương phùng
Xin chào quán cốc bên đường
Thấy vò rượu đế nghe chừng đã say
Xin chào tà áo tung bay
Áo ai trắng quá nhớ hoài không ra
Xin chào người bạn đường xa
Giờ này chắc hẳn nhớ nhà, phải không?
Xin chào gác thánh, lầu chuông
Những hồi chuông đổ nghe buồn quá đi
Xin chào tượng Phật từ bi
Xin chào một gã hippy lạc loài
Xin chào sông nước Đồng Nai
Nhà ai vườn bưởi chín cây sai oằn
Xin chào sóng Cửu Long giang
Tóc người thương
chảy
ngỡ ngàng
phân vân.
Bước từng bước nhỏ
ngại ngần
Đừng kinh ngạc nhé!
Không lầm đâu em.
Cười lên
Và chạy nhanh thêm
Vòng tay thương nhớ siết trên bụi đường
Xin chào em rất yêu thương
Xin chào mảnh đất quê hương mặn nồng
Biên Hoà, Vĩnh Long – Việt Nam
(1980)
NGUYỄN THIẾU NHẪN